Dames en heren, goede morgen. Mijn naam is Henk Bakker. Ik ben geboren in Batavia op Java. Met 10-tallen duizenden anderen zat ik 3 jaar in een Jappenkamp. Op 10 jarige leeftijd kwam de capitulatie van Japan. Schoorvoetend en aanvankelijk als gerucht kwam het ons kamp binnen. Door de uitgebroken onafhankelijkheidsstrijd van de Indonesiërs moesten de voormalige gevangenen echter in de kampen blijven die door de Japanse, gecapituleerde troepen werden bewaakt tegen de opstandelingen. De oorlogssituatie duurde dus voort.
Bij ontstentenis van uw mede-inwoner in de Haarlemmermeer, mevrouw Thea Meulders, is het mij een eer namens de Stichting Gastdocenten WO II, Werkgroep Zuid-Oost Azië hier deze expositie bij u te mogen introduceren. U krijgt daarmee een indruk van de ellendige wereld van de Jappenkampen en de naoorlogse nasleep, de Bersiapperiode.

De Japanse agressie in Azië eiste ruim 23.000.000 burgerslachtoffers, inbegrepen de ruim 15.000.000 Chinezen die in 1939 en ’40 geslachtofferd werden. In de Nederlands Indische Archipel bedroeg het aantal slachtoffers rond de 4.000.000, voornamelijk Indonesische inwoners. Deze getallen omvatten behalve de directe oorlogsslachtoffers vooral de slachtoffers van hongersnood en ziekte. Morgen, 15 augustus herdenken wij het officiële einde van WO II en haar slachtoffers.

De capitulatie van Japan, die werd afgedwongen met de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, eiste zelf zo’n drie honderd duizend directe slachtoffers. Maar het bespaarde vrijwel zeker miljoenen niet Japanse maar ook Japanse levens.

Laat mij voorop stellen dat ik een fervent tegenstander van de atoombom ben. Maar deze twee bommen hebben mij en vele anderen het leven gered en paradoxaal wellicht, ik zegen ze nog altijd. De expositie die vandaag door Het Gemeentebestuur van uw gemeente wordt geopend is het werk van wijlen Dolf Winkler, voormalig KNIL officier en krijgsgevangene met heftige en levensbedreigende ervaringen aan de Birma spoorlijn en als dwangarbeider in de kolenmijnen van Mizumaki in Japan.

De beelden en teksten geven een in historisch perspectief geplaatst beeld van Nederlands Indië, WO II in Azië en de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië met onder meer de politionele acties. De door Dolf Winkler in 1980 vervaardigde tentoonstelling heeft sinds 1995 elk jaar in diverse gemeentes gecirculeerd. Dit jaar dus bij u in de Haarlemmermeer. Schrijnend in de expositie is paneel 48. Camera’s waren er in de kampen niet meer. Papier en potlood wel. Geen andere foto’s en teksten dan die welke na de capitulatie werden genomen en geschreven laten de verschrikkingen van de Japanse overheersing beter zien. Ik wens u namens de Stichting Gastdocenten een interessante ervaring toe.